Mensen met MS kunnen in het verloop van hun ziekte te maken krijgen met seksuele problemen. Hiervoor zijn vaak meerdere oorzaken. De lichamelijke beleving en het gevoel bij seks kunnen veranderen door de aantasting van het zenuwstelsel. Seksualiteit betekent voor iedereen iets anders, maar voor de meeste mensen is het een belangrijk onderdeel van het leven, een centraal aspect van het mens-zijn. Intimiteit en een gezond seksleven geven je kracht en zekerheid.

Mensen met MS kunnen in het verloop van hun ziekte te maken krijgen met seksuele problemen. Hiervoor zijn vaak meerdere oorzaken. De lichamelijke beleving en het gevoel bij seks kunnen door MS veranderen, waardoor men er minder van kan genieten. MS kan ook lichamelijke klachten veroorzaken, die het in praktische zin moeilijk maken om seks te hebben. Daarnaast kunnen emoties en psychologische factoren een belangrijke invloed hebben op seksualiteit en intimiteit.

Seksuele problemen bij MS

Door de aantasting van het zenuwstelsel bij MS kunnen veranderingen ontstaan in de erogene zones van het lichaam. Lichaamsdelen kunnen ongevoelig worden, of soms bij een lichte aanraking al pijnlijk zijn. Behalve verstoring van de lichamelijke waarneming van seksuele prikkels, kunnen ook de seksuele gevoelens in het algemeen verminderen bij mensen met MS. Problemen bij seksualiteit zijn voor iedereen weer anders, dus ook de wijze waarop ermee wordt omgegaan. De problemen die zich kunnen voordoen zijn vaak wel op de een of andere manier herkenbaar, zowel bij vrouwen als bij mannen.

Vrouwen kunnen last krijgen van:

• Minder of geen zin in seks.
• De vagina wordt minder makkelijk vochtig. De vagina kan dan tijdens de seks droog blijven en door de wrijvingen pijn doen.
• Afnemende gevoeligheid van de vagina en rond de clitoris, of soms juist overgevoeligheid.
• Het verliezen van het gevoel in de vagina en de clitoris.
• Het moeilijk of niet bereiken van een orgasme.

Mannen kunnen last krijgen van:

• Minder of geen zin in seks
• Het moeilijk krijgen van een erectie, of die te houden, of het onvermogen die te krijgen.
• Een afnemend gevoel van de penis.
• Het moeilijk of niet bereiken van een orgasme.
• Moeite met ejaculatie (zaadlozing) of het onvermogen te ejaculeren.

Praktische problemen bij seksualiteit met MS

De klachten die optreden bij MS hebben soms ook gevolgen voor de seksualiteit. Doordat de spieren slapper worden is vrijen in de vertrouwde stand niet altijd meer mogelijk. Door de vermoeidheid is er soms minder zin en energie voor seks. Door pijn of verminderd gevoel moet men soms naar alternatieve manieren zoeken, waarvoor men meer moeite moet doen. Ook kan er een spasme optreden, waardoor het pijnlijk of zelfs onmogelijk wordt om te vrijen.

Sommige mensen hebben last van incontinentie. De angst dat ze tijdens het vrijen per ongeluk urine of ontlasting verliezen kan zo groot zijn, dat ze seks liever vermijden. Ook als men door lichamelijke beperkingen niet in staat is zichzelf te wassen en te verzorgen, kan dat een belemmering vormen voor intimiteit.

De invloed van medicijnen op seksualiteit

Medicijnen die worden voorgeschreven bij MS hebben soms bijwerkingen, die de seksualiteit geen goed doen. Dit geldt bijvoorbeeld voor bepaalde medicijnen tegen spasmen. Soms gebruiken mensen met MS antidepressiva als zij last krijgen van depressie- en stemmingsklachten. Deze middelen kunnen de behoefte aan seks verminderen. Soms veroorzaken ze ook erectieklachten en problemen met de zaadlozing.

Psychologische factoren

Psychologische factoren kunnen ook de seksualiteit verstoren. Dit kan zelfs zwaarder wegen dan de lichamelijke problemen. De emotionele impact van de diagnose en de psychologische last van MS kunnen zo groot zijn dat men het plezier in intimiteit verliest en geen zin meer heeft in seks. Soms gaan mensen met MS zich schamen voor hun lichaam of voelen zich onzeker, omdat ze het vertrouwen in hun eigen lichaam zijn kwijtgeraakt. Soms zijn mensen bang dat de seksuele activiteit te veel van hun lichaam zal vergen.

Vaak verandert ook de relatie tussen degene met MS en de partner. Als een van beiden MS krijgt en zorg nodig heeft, verandert vaak de verhouding binnen de relatie. Gevoelens van afwijzing en verlies van intimiteit kunnen bij beide partners veel pijn en verdriet veroorzaken.

Het bespreekbaar maken van de problematiek kan leiden tot het op een andere manier beleven van seksualiteit. Door open en oprecht te communiceren kunnen misverstanden voorkomen worden. Het is raadzaam een deskundige in te schakelen als men er samen niet uitkomt.