Grip krijgen op cognitieve problematiek bij mensen met MS
Mensen met MS kampen vaak niet alleen met lichamelijke beperkingen van deze progressieve ziekte. Cognitieve stoornissen komen ook voor. Deze kunnen leiden tot communicatieproblemen. Het is frustrerend als je je niet goed kunt uiten, of niet goed begrijpt wat iemand bedoelt.
Aanleiding
“Het komt voor dat een gesprek met iemand met MS niet goed loopt. Veel zorgmedewerkers en behandelaren bij Nieuw Unicum, en zeker ook familieleden en mantelzorgers zullen dit herkennen.”
Aan het woord is Lisanne Hoogenboom. Zij is toegepast taalwetenschapper en logopedist bij MS Expertisecentrum Nieuw Unicum. “Waar die communicatieproblemen vandaan komen of hoe je hierop kunt anticiperen, weten we nog niet goed. Wij als logopedisten hebben soms wel een idee van de achterliggende problematiek, maar kunnen dat op dit moment nog lastig in kaart brengen. Daarom willen we onderzoeken of sommige testen die bij mensen met andere ziektebeelden worden gebruikt, ook bruikbaar zijn voor mensen met progressieve MS.”
Achtergrond
“Cognitieve problematiek bij mensen met MS kan zich op allerlei manieren uiten”, vervolgt Lisanne. “In geheugenproblemen bijvoorbeeld; het blijkt moeilijk om dingen te onthouden. Of het vasthouden van aandacht; midden in een gesprek dwaalt de aandacht ineens af of vergeet iemand waar het over ging. Het kan ook lastig zijn van onderwerp te switchen en flexibel te kunnen denken. Breedsprakigheid zien we ook veel. Dit houdt in dat mensen veel om het onderwerp heen vertellen, maar het niet concreet kunnen benoemen. Ook merken we dat mensen met MS soms niet uit hun woorden komen of grapjes, woordspelingen of spreekwoorden niet snappen. Als je hiermee kampt, is het soms moeilijk om met een gesprek mee te doen. En hoe frustrerend is het als je je niet goed kunt uiten of mensen jou niet begrijpen.”
Methode
“We starten met een kleinschalig onderzoek onder zes bewoners van Nieuw Unicum”, legt ze uit. “Dat doe ik samen met een collega logopedist-onderzoeker, een psycholoog en fysiotherapeut-onderzoeker. We selecteren mensen die de belastbaarheid van zo’n onderzoek goed aankunnen. Het afnemen van testjes duurt ongeveer een uur. We stellen eerst vragen als: merk je dat je moeite hebt met je aandacht vasthouden, of begrijp je dingen op tv minder goed? Daarna geven we de proefpersonen enkele taken, zoals: leg foto’s in de goede volgorde en vertel hierbij een verhaal. We doen ook een zogeheten benoemspel waarbij je dier- en fruitsoorten moet noemen en niet in herhaling mag vallen.”
Wat moet dit opleveren?
Lisanne: “Dit is een pilot onderzoek. We hopen binnen een half jaar de resultaten te hebben en daarna een groter onderzoek te kunnen doen onder een grotere groep mensen met MS. Als we zien welke problemen we met deze testen boven water kunnen halen, kunnen we beter advies geven over wat er nodig is aan aanpassingen of behandelingen. Misschien kunnen we in de toekomst communicatietrainingen geven om met deze doelgroep om te gaan. Bottom line is: als je weet wat er speelt kun je mensen beter begrijpen en helpen.”
Meer weten?
Stel je vragen aan Lisanne: lhoogenboom@nieuwunicum.nl
Wat is praktijkgericht onderzoek?
Praktijkgericht onderzoek richt zich op het beantwoorden van vraagstukken die zich dagelijks in de zorg kunnen voordoen. Het onderzoek is multidisciplinair van aard. Dit houdt in dat we samen met alle direct betrokkenen, zoals onze bewoners, cliënten, mantelzorgers, verzorgenden, verpleegkundigen en behandelaren kijken naar mogelijke oplossingen voor zorgvraagstukken. Door deze multidisciplinaire blik zorgen we er samen voor dat de zorg in de praktijk beter wordt.
Waarom doen we onderzoek binnen Nieuw Unicum?
We bieden al jarenlang multidisciplinaire zorg en expertise aan mensen met lichamelijke en cognitieve beperkingen. Die beperkingen zijn veelal een gevolg van multiple sclerose (MS) of niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Het is belangrijk dat we ons continu afvragen: waarom bieden we bepaalde zorg op deze manier? Zou de zorgverlening beter kunnen? Voortdurend leren en verbeteren is essentieel voor het bieden van de best passende zorg. Voor nu en in de toekomst.
